Беларускія стравы: 🥘 Нацыянальныя беларускія стравы: гайд па кухне Беларусі

Содержание

БЕЛАРУСКАЯ НАЦЫЯНАЛЬНАЯ КУХНЯ — Беларусь у асобах i падзеях

Кожная краіна ганарыцца сваёй нацыянальнай кухняй. На яе фарміраванне ўплываюць умовы пражывання (геаграфічныя і кліматычныя), наяўнасць цесных знешнепалітычных і гандлёвых сувязей з іншымі краінамі, гістарычныя падзеі, рэлігійныя светаўспрыманні. Ежа – не толькі неабходная ўмова жыццядзейнасці, але і этнакультурная з’ява, якая адлюстроўвае нацыянальныя традыцыі, сацыяльную прыналежнасць, уклад жыцця грамадства, этыкет і інш. Беларуская нацыянальная кухня існуе ўжо шмат стагоддзяў. Гістарычна склалася так, што яна мае шмат агульнага з кухняй рускіх, украінцаў, палякаў і літоўцаў. Разам з тым для кулінарыі кожнага народа характэрны свае адметныя рысы. Прывабнасць традыцыйнай ежы беларусаў заключаецца ў яе садзейнічанні здароваму ладу жыцця, даступнасці, рацыянальнасці спосабаў перапрацоўкі і захоўвання асноўных прадуктаў. Народная кухня – адна з тых этнічных з’яў, якія ўспрымаюцца як нацыянальны здабытак.

Вывучэнне традыцый харчавання ў беларускай этналогіі

З далёкага мінулага да нашых дзён дайшло шмат звестак пра беларускую нацыянальную кухню. У сярэдзіне ХIХ ст. з’явіліся дзве грунтоўныя працы, якія можна лічыць першымі беларускімі кулінарнымі энцыклапедыямі. У адной з іх – «Літоўская гаспадыня» Г. Цюндзявіцкай (1848) – характарызуюцца тэхналогіі прыгатавання многіх страў, даюцца падрабязныя апісанні рэцэптаў. У кнізе «Літоўская кухарка» В. Завадскай (1854) акрамя рэцэптаў розных страў прыведзена прыкладнае меню абедаў на год, сняданкі.

У этнаграфічны зборнік Імператарскага Рускага геаграфічнага таварыства (за 1854 г.) увайшло даследаванне М. Анімеле «Быт белорусских крестьян». Пра беларускую народную кулінарыю даволі падрабязна напісана ў працах рускіх, беларускіх і літоўскіх вучоных ХIХ ст. (А. Кіркора, П. Шэйна, М. Нікіфароўскага, А. Дамбавецкага, Е. Раманава і інш.). Каштоўнымі лічацца працы І. Сербава, А. Сержпутоўскага, Л. Малчанавай, І. Корзуна і інш. Каля 100 артыкулаў, прысвечаных пытанням беларускай народнай кулінарыі, надрукавана ў фундаментальнай энцыклапедыі «Этнаграфія Беларусі» (1989). Традыцыйныя беларускія стравы гарадскога і вясковага насельніцтва разгледжаны ў калектыўнай працы «Сям’я і сямейны быт беларусаў» (1990). Беларуская нацыянальная кухня стала аб’ектам вывучэння вядомага даследчыка В. Пахлёбкіна. Аўтар прасачыў гісторыю фарміравання беларускай кухні, разгледзеў яе асаблівасці, апісаў найбольш характэрныя стравы. Грунтоўныя калектыўныя працы выдадзены ў пачатку ХХI ст. – «Энцыклапедыя беларускай кухні» (2008), «Смачна есці: энцыклапедыя беларускай кухні» (2011) і інш.

Асаблівасці айчыннай кулінарыі

Беларускае меню

Беларусы маюць сваю гістарычна вызначаную кухню, якая характарызуецца пэўным наборам прадуктаў, асаблівымі спосабамі прыгатавання, непаўторным смакам самых розных страў, культурна-бытавымі і сімволіка-абрадавымі функцыямі. Наша нацыянальная ежа добра збалансаваная і карысная для здароўя.

У беларускай кулінарыі налічваецца больш за 250 мучных, крупяных страў, вырабаў з гароху і фасолі, бобу, сачавіцы, прыкладна 260 малочна-тварожных, больш за 350 сала-мясных і рыбных, вядома 550 страў з бульбы, больш за 480 гароднінных, грыбных і фруктовых страў, напіткаў. Харчаванне прыкметна вар’іравалася ў залежнасці ад народнага календара і пары года. Летам пераважала свежая гародніна – агуркі, зялёная цыбуля, боб, а таксама малочныя стравы, восень, зіма былі больш багатыя на хлеб, крупы, мяса, назапашаную гародніну, вясна была самай галоднай парой.

Традыцыйным з’яўляецца абавязковае ўжыванне першых гарачых, у асноўным малакаларыйных, страў. Характэрна трохразовае, а пры большай фізічнай нагрузцы чатырохразовае харчаванне як для гараджан, так і для жыхароў сельскай мясцовасці – снеданне, абед, полудзень (падвячорак) і вячэра, прымеркаваныя да пэўнага часу.

Вясковая кухня была сытнай, простай, заўсёды свежай. Большасць страў падавалі на стол гарачымі. Княжацкія, магнацкія і шляхецкія стравы з’яўляліся больш разнастайнымі і экзатычнымі (фаршыраваныя мясныя і рыбныя стравы, розныя далікатэсы).

Заможныя людзі і шляхта складалі для сябе харчовы рацыён на цэлы год, распісваючы яго па святах і буднях, скаромных днях (мясаедах) і пастах. Да поснай адносіліся, акрамя раслінных страў, рыба і рыбныя прадукты. У залежнасці ад бытавой сітуацыі ежа дзялілася на паўсядзённую, святочную і абрадавую. Паводле спосабу прыгатавання стравы былі квашаныя, няквашаныя і з соладу. Беларускую кухню з шэрага іншых вылучаюць прываркі, закрасы, закалоты, прысмакі. Прыварак – рэдкая страва з буракоў або капусты, якую падавалі да хлеба. У канцы ХIХ ст. прываркі гатавалі без дабавак – прысмакаў (грыбоў, рыбы, бульбы). Закраса – заправа з нутранога свінога тлушчу (здору), які таўклі (расціралі) з часнаком, соллю і прыправамі. Для загушчэння выкарыстоўвалі закалоты – разведзеную на вадзе муку. Перавагу аддавалі натуральнаму смаку прадуктаў, таму спецый ужывалі няшмат. Асноўныя прадукты харчавання паступалі ў сялянскую гаспадарку ў летне-асенні сезон. Многія з іх, якія не вытрымлівалі працяглага захоўвання, рыхтавалі ў запас: квасілі, сушылі, вэндзілі, салілі. У печах сушылі грыбы, ягады, рыбу. Мяса вялілі, сушылі на сонцы і вэндзілі ў спецыяльных вяндлярнях, а пры іх адсутнасці – у лазнях. У канцы ХIХ ст. сяляне пачалі шырока прымяняць засольванне свінога мяса.

Хлеб і хлебныя вырабы

Асаблівая ўвага на ўсёй тэрыторыі Беларусі заўсёды надавалася хлебу. Ён з’яўляўся адным з асноўных прадуктаў харчавання ў беларусаў на працягу многіх стагоддзяў. З маленства ў сем’ях выхоўвалі павагу і любоў да яго як да самага галоўнага багацця. Хлеб і зараз працягвае заставацца нацыянальным набыткам і сімвалам гасціннасці. Выпякаўся ён з мукі розных збожжавых культур, найчасцей з жытняй. Часта пры замесе дабаўлялі муку з іншых зерневых (аўсяную, грэчкавую і інш.) і розныя дамешкі (мякіну, шчаўе, лебяду, жалуды і інш.). У канцы ХIХ ст. многія гаспадыні хлебнае цеста змешвалі з дранай або варанай (тоўчанай) бульбай. Так выдзеліліся некалькі гатункаў хлеба. Акрамя чыстага (з жытняй мукі), часцей за ўсё спажывалі градовы (з дрэнна прасеянага жыта), пушны (зусім непрасеянага, а толькі змалочанага), паловы (з двух кампанентаў), бульбяны і мякінны (з жытняй, пшанічнай, аўсянай і грэчкавай мякіны). Самым лепшым лічыўся хлеб з прасеянай мукі, які спажывалі ў асноўным заможныя людзі. Зусім рэдка на стале, нават у багатых сем’ях, з’яўляўся пытляваны хлеб. З пытляванай мукі (пытлёўка, пытляванка, вальцоўка) у некаторых сем’ях пяклі пірагі да ўрачыстасцей. У дамашніх умовах выпечка хлеба заўсёды лічылася святам. Праводзілі яе жанчыны звычайна з суботы на нядзелю. Са старажытнасці вядомыя святочныя віды хлеба – пшанічныя пірог і каравай.

Спачатку хлеб пяклі з прэснага цеста, пазней – з квашанага. Тэхналогія прыгатавання хлеба ўключае наступныя этапы: замешванне, вытрымка (квашэнне) і выпечка. У якасці закваскі выкарыстоўвалі рошчыну – кавалак цеста, пакінуты на дне дзяжы ад папярэдняй выпечкі. У Беларусі вядомы спосаб закваскі на цёплай вадзе. З цеста рабілі буханкі круглай формы і лажылі на лапату, часцей пасыпаную мукой. Летам на лапату пасцілалі капусны, кляновы, дубовы ліст або лісце аеру. З хлебнага цеста выпякалі праснакі, скавароднікі, сачні з начынкай, каржы. Елі іх з капустай, малаком і інш. З цеста, замешанага на кіслым малацэ ці сыроватцы, выпякалі наздраватыя булачкі-пампушкі з начынкай і без яе. З хлебам у народзе звязаны шэраг прыкмет і павер’яў. Ён знайшоў увасабленне ў шматлікіх прыказках, прымаўках, выслоўях, якія адлюстроўваюць народную мудрасць, рысы характару і паводзіны чалавека. Ёсць нават музеі, прысвечаныя хлебу (у Камянецкім раёне Брэсцкай вобласці і Мсціслаўскім раёне Магілёўскай вобласці).

Мучныя і крупяныя стравы

Найбольшае распаўсюджанне ў беларусаў мелі прадукты расліннага паходжання, у першую чаргу зерневыя. Асноўным прадуктам з іх, у прыватнасці з жыта і пшаніцы, з’яўлялася мука. У некалькі меншай ступені ўжывалі грэчкавую, аўсяную, ячную (радзей за ўсё) муку. Часам у розных прапорцыях змешвалі два віды мукі. Вельмі распаўсюджанай стравай была зацірка (калатуша, калатуха, баўтуха), якую гатавалі з пшанічнай, радзей з жытняй ці грэчкавай мукі.

Пасля гатоўнасці страву запраўлялі маслам, салам або залівалі малаком, нярэдка даводзячы яго да кіпення. З грэчкавай, пшанічнай, радзей жытняй і ячнай мукі з дабаўленнем яек гатавалі клёцкі (галушкі, галкі), якія варылі ў падсоленай вадзе. Апрача звычайных спажывалі клёцкі з кавалачкамі сала ўнутры («з вушкамі»). У дамах беларускай шляхты ў клёцкі дабаўлялі сыр, мак і інш. З канца ХIХ ст. клёцкі ўсё часцей гатавалі з дранай бульбы. Шырока вядомай традыцыйнай стравай беларусаў быў кулеш, які часцей за ўсё рабілі з грэчкавай ці пшанічнай мукі. Ён уяўляў сабой паўгустую мучную масу, разведзеную на кіпені і ўзбітую. Гарохавы ці бабовы кулеш пры астыванні прыкметна гусцеў, утвараючы тугую, паўмяккую масу; яго елі відэльцамі ці рукамі, разразаючы на кавалкі. З аўса рабілі такую карысную страву, як талакно. Для гэтага авёс парылі ў печы, потым сушылі і таўклі ў ступе да атрымання мукі. Патрэбную колькасць талакна залівалі халоднай або цёплай вадой, старанна размешвалі, салілі і елі. Любімай стравай беларусаў застаюцца бліны. Часцей за ўсё на стале з’яўляліся квашаныя бліны. У цеста дабаўлялі крыху дранай бульбы і падсыпалі мукі, якая магла быць жытняй, ячнай або грэчкавай. Смачнымі былі кіслыя і прэсныя бліны з адной грэчкавай мукі. Пяклі таксама аўсяныя бліны-цадавікі. Аўсяную муку размешвалі ў цёплай вадзе і квасілі, потым працэджвалі і з атрыманай масы на скавародцы, падмазанай кавалачкам сала або здору, гатавалі тонкія бліны. Елі іх з прэжаным салам, мясам, мачанкай (верашчакай).

З зерневых культур рабілі і такі неабходны прадукт, як крупы. Найбольшае распаўсюджанне мелі крупы з ячменю (ячныя) і грэчкі. З іх гатавалі вялікую колькасць разнастайных страў. Шырока ўжываліся для супоў, складаючы аснову розных крупнікаў (з малаком, бульбай, засквараным салам, мясам, грыбамі, бобам). Крупяныя кашы гатавалі з малаком, мясам, салам, каўбасой.

Стравы з гародніны

З даўніх часоў у рацыёне беларусаў было шмат страў з гародніны. Гэта звязана з актыўным вядзеннем сельскай гаспадаркі, а таксама з устаноўленымі хрысціянскай рэлігіяй строгімі пастамі. У адным годзе налічвалася ад 192 да 216 посных дзён. Людзі вырошчвалі капусту, буракі, агуркі, рэдзьку, рэпу, гарбузы, моркву, лук, часнок, пазней (канец ХVIII – пачатак ХIХ ст. ) з’явіліся такія культуры, як бульба, памідоры, кукуруза. Значнае месца ў народнай кулінарыі заўсёды займалі капуста, буракі і морква, стравы з якіх насілі аднайменныя назвы. Сырымі елі рэпу, рэдзьку, агуркі, моркву, цыбулю, часнок.

Гарох і боб парылі і пражылі; капусту, буракі, бручку, агуркі квасілі, салілі; рэпу, моркву парылі і пяклі. Гародніну заўсёды вырошчвалі ў вялікай колькасці, асаблівай папулярнасцю карысталася капуста. Пасля збору ўраджаю яе нарыхтоўвалі на зіму: шаткавалі, квасілі. Вельмі смачнай была параная капуста (шэрая). Зімой варылі кіслую капусту. Буракі ў Беларусі вырошчвалі з ХVI ст. і нарыхтоўвалі на зіму. У сялянскіх гаспадарках іх, як правіла, закопвалі ў капец. Калі сыходзіў снег, адкопвалі, абіралі, мылі, складвалі ў бочку, салілі і залівалі вадой. Некаторыя гаспадыні буракі лажылі ў бочку з качанамі, апошнія ў такім выпадку набывалі вельмі прыгожы і апетытны выгляд, буракі ж у расоле хутчэй укісалі. З маладога бацвіння буракоў варылі першую страву.

Квашаныя буракі ўжывалі звычайна вясной. Шырокае распаўсюджанне ў Беларусі ў ХVI ст. атрымалі агуркі. Засолка агуркоў праводзілася ў жніўні. Выбраныя агуркі добра мылі халоднай вадой, некаторыя жанчыны на некалькі гадзін залівалі кіпенем, потым складвалі ў бочку. Дабаўлялі разведзеную соль, для паху і смаку – лісце чорных парэчак, карані і лісце хрэну, часнок, кроп і інш. Былі ў рацыёну і гарбузы, якія разам з семечкамі заўсёды з’яўляліся каштоўным прадуктам для сялянскай сям’і. З гарбуза варылі суп з малаком, кашу з прасянымі крупамі. Палавіны гарбуза, ачышчаныя ад мякаці, запякалі ў печы. З морквы варылі малочны суп з дабаўленнем бульбы. Моркву, а таксама цыбулю ўжываюць як дадатак да рэдкіх страў. Сярод страў нацыянальнай кухні, куды ўваходзіць бульба, галоўнае месца займаюць дранікі, запяканкі, бабкі і інш.

Бульба распаўсюдзілася на тэрыторыі ВКЛ у пачатку ХVIII ст. і хутка стала штодзённай сялянскай ежай. Калі раней у гаспадарцы сеялі больш жыта, то ў ХIХ ст. першынство ўжо належала гэтай культуры. Яе спажывалі ў вараным, печаным, смажаным і тушаным выглядзе. Спачатку былі пашыраны стравы з цэлай адваранай бульбы (салонікі, паранка, атварака), якую елі з кіслым малаком, квашанай капустай, салам, у пост – з ільняным тоўчаным семем. Крыху пазней яе пачалі запраўляць скваркамі, алеем, грыбамі. З дранай масы гатуюць дранікі (дзеруны), галушкі, бабку, клёцкі, бульбяныя бліны, камы і інш. Дранікі ўжо даўно сталі сімвалам нашай кухні. Клёцкі падавалі разам з рыбнай ці грыбной поліўкай або падсмажвалі на сале з дабаўленнем смятаны.

Шырока распаўсюджанай была і смажаная бульба (смажанка, смажонікі, тушанка), запраўлялі яе звычайна прэжаным салам з цыбуляй. На ўсёй тэрыторыі Беларусі ўжывалі бульбяную кашу (таўканіцу). Мноства разнастайных страў, якія гатуюць з бульбы, надаюць айчыннай кухні нацыянальную адметнасць і своеасаблівасць.

Мясныя і малочныя стравы

На працягу многіх стагоддзяў беларусы мала ўжывалі мяса, заменай яму служылі сала і сушаныя грыбы. З цягам часу на святы пачалі гатаваць мясныя стравы са свініны, з ялавічыны, птушкі, дзічыны (мачанка, верашчака, смажанка, хатнія каўбасы). Асаблівасцю мясных страў беларускай кухні з’яўляецца пераважнае ўжыванне свініны. Мяса елі сырым, вараным, печаным, вэнджаным. Найбольш распаўсюджаная страва з сырога мяккага свінога мяса – каўбаса. Сала, здор салілі з прыправамі. Елі яго сырым, печаным (скваркі). Са свіных вантробаў рабілі вантрабянку (сальцісон, коўбік, каўбун, каўбух, трыбух, трабух), з крыві – крывяную каўбасу (крывянка, крываўка), варылі юху, боршч.

З ног, галавы гатавалі квашаніну. У той дзень, калі калолі кабана, гаспадары наладжвалі багатую вячэру, якую называлі «свежыной», «пагалоўшчынай» ці «верашчакай». На вялікія святы заможныя сяляне пяклі лепшыя часткі свіной тушы, цяляці, часам цэлыя кумпякі або парася. Мяса перад гэтым трымалі ў расоле з прыправай, перад смажаннем абмазвалі жытнім цестам. З рэбрамі або мясам варылі капусту, буракі, крупнік, гатавалі поліўку, верашчаку, кулеш. Здробненае мяса дабаўлялася ў варэнікі (як мучныя, так і з дранай бульбы). Увогуле мяса і сала стараліся як мага больш захаваць да вясны і лета (час цяжкіх сельскагаспадарчых работ), таму іх салілі і складвалі ў дзяжу.

У заможных сем’ях мяса і сала часам капцілі. Мяса хатняй птушкі спажывалася вельмі рэдка. У больш раннія часы гэта было мяса дзікіх качак, гусей, курапатак, у эпоху феадалізму часцей выкарыстоўвалася свойская гусяціна і кураціна. У некаторых дварах выкормлівалі курэй для атрымання такога каштоўнага і карыснага прадукта, як яйкі. Іх ужывалі сырымі, дабаўляючы соль, пяклі яешню (яйкі разбоўтвалі з малаком і вылівалі на скавараду з прэжаным салам), елі з квашанымі блінамі.

З малочных прадуктаў спажывалі малако, тварог, сыр, смятану, сыроватку, маслёнку (скалоцвіны), малодзіва (серу). Малако елі халодным, гатаваным, але пераважна кіслым. Сырадой здаўна лічыўся лекавым сродкам. Для заквашвання малака не ўжывалі ніякіх спецыяльных заквасак.

На тварог кіслае малако адтоплівалі ў печы, залівалі ў спецыяльны палатняны клінок, з якога сцякала сыроватка. Тварог у клінку завязвалі, памяшчалі паміж дошчачкамі пад камень (гнёт), праз пэўны час атрымліваўся сыр. Яго спажывалі свежым, у пост сушылі або складвалі ў дзяжу і залівалі растопленым маслам (масленіца, брынза). Часам у тварог дабаўлялі яйка, крыху солі, старанна расціралі масу і рабілі сырнікі. На сыроватцы гатавалі халаднік, варылі крупнік, пяклі бліны. Даўнейшы спосаб атрымання масла – праз адагрэў смятаны, пазней яго сталі збіваць (калаціць) у гліняным посудзе, потым у спецыяльных бойках. Смятану збіралі з кіслага або з салодкага (пасля таго, як пастаяла ў халодным месцы) малака. Спажывалі як закрасу для баршчу, квасу, елі з блінамі і інш. У канцы ХХ ст. асартымент малочнакіслых прадуктаў пашырыўся. Значна часцей сталі спажываць кефір, сыраквашу, ражанку, тварог, сыр.

Стравы з рыбы

Старадаўнія народныя рэцэпты сведчаць аб тым, што беларусы ўжывалі рачную рыбу. Самымі папулярнымі былі шчупак, асетр, лешч, вугор, карп, акунь, судак. З рыбы рыхтавалі суп, клёцкі. У маёнтках рыбу нарыхтоўвалі ў вялікай колькасці. Найбольшым попытам сярод вышэйшага саслоўя карыстаўся асетр. Сяляне, якія жылі блізка каля рэк і азёр, ужывалі рыбу на працягу ўсяго года. Прыгатаванне той ці іншай стравы залежала ад віду рыбы, а таксама ад эканамічнага стану сям’і. Вядома, напрыклад, што шчупак – нятлустая рыба, і яе, асабліва ў багатых сем’ях, падавалі на стол фаршыраваную. З тлустых рыб гатавалі халадзец, са свежай рыбы – поліўку (юшку). Дробную рыбу, адпаведна апрацаваную, складвалі ў гаршчок, дабаўлялі перац, соль і тушылі ў печы. Рыбу салілі, вялілі і сушылі. Яе выкарыстоўвалі таксама як закрасу для рэдкіх страў. У вялікай колькасці ўжывалі ўюноў: смажылі на скаварадзе, але часцей сушылі і варылі з імі квас, капусту, бульбяны суп і інш. Рыбныя стравы заўсёды былі ўпрыгожаннем святочнага стала.

Прадукты збіральніцтва. Садавіна

У харчаванні беларусаў вялікую ролю адыгрывалі прадукты збіральніцтва. У асноўным гэта ягады, грыбы, арэхі, дзікарослыя травы. Прадукты збіральніцтва з’яўляліся сапраўдным выратаваннем ад голаду ў неўраджайныя гады. Беларуская кухня валодае цэлым шэрагам разнастайных страў з грыбоў. З іх гатуюць грыбную салянку, поліўку, квас і інш. Ужываюць у ежу многія грыбы: баравікі (белыя грыбы), падасінавікі, падбярозавікі, лісічкі, сыраежкі і інш.

Іх сушаць, дабаўляюць у рэдкія стравы, соляць, марынуюць. Для беларускай кухні характэрна выкарыстанне грыбнога парашку з сухіх грыбоў, яго дабаўлялі ў першыя стравы, тушаную гародніну і ў мясныя стравы. Спажывалі таксама дзікарослыя травы: лебяду, крапіву, акацыю, асот, шчаўе. Іх прамывалі, крышылі і ўкідвалі ў падсолены кіпень. У шчаўе часам дабаўлялі бульбу, перад ядой забельвалі смятанай. Таксама сабранае шчаўе таўклі ў ступе, потым з гэтай масы ляпілі блінчыкі. Спажывалі таксама заячую капусту, аер, сасновыя шышкі і інш. Ужываліся ў ежу і жалуды. У якасці ласунку выкарыстоўвалі лясныя і вадзяныя арэхі як у сырым, так і ў сушаным выглядзе. Вадзяны арэх елі таксама вараным. Пералічаныя прадукты, атрыманыя ў выніку збіральніцтва, хоць і спажываліся ў час неабходнасці (голаду), але ўтрымлівалі ў сабе многія патрэбныя арганізму вітаміны. Важнай дапамогай для сялянскай сям’і былі ягады: суніцы, чарніцы, маліна, ажыны, брусніцы, журавіны. Большасць ягад не нарыхтоўвалі, а спажывалі свежымі. Нярэдка яны былі асноўнай часткай кулагі («кулага ласая»). Пры яе прыгатаванні ягады парылі ў гаршку ў печы, потым расціралі, дабаўлялі муку, мёд і ставілі ў печ даходзіць.

Садавіна ў харчаванні сялянскай сям’і займала нязначнае месца. У 1920-я гг. яна была рэдкасцю ў вёсцы. Карысталіся попытам дзікія яблыкі і грушы. З іх, дабаўляючы крыху чарніц, гатавалі ўзвар.

Традыцыйныя беларускія напоі

Беларуская кухня характарызуецца наяўнасцю разнастайных напояў. Некаторыя з іх узніклі ў глыбокай старажытнасці і з цягам часу забыліся, другія, наадварот, праіснавалі стагоддзі і захаваліся да нашых дзён. На гэта аказваюць уплыў многія фактары: накіраванасць гаспадаркі, узровень развіцця ведаў і навыкаў у галіне тэхналогіі прыгатавання, запазычанні і інш. Адной з асаблівасцей беларускіх народных напояў з’яўляецца тое, што іх выраб у розныя поры года залежаў ад даступнасці той ці іншай неабходнай сыравіны. Самым распаўсюджаным на ўсёй тэрыторыі краіны ў ХIХ – пачатку ХХ ст. быў хлебны квас.

Яго пілі на працягу ўсяго года, але часцей у летнюю пару, бо ён вельмі добра спаталяў смагу. Адметнасцю беларускай кухні з’яўляецца прыгатаванне квасу на аснове соку (бярозавага, кляновага, з журавін і брусніц). Ранняй вясной нарыхтоўвалі бярозавы і кляновы сокі, злівалі ў бочкі, ставілі ў паграбы або закопвалі ў зямлю. Іх спажывалі без далейшай апрацоўкі. Іншы раз дабаўлялі цукар, мёд, ягады, бульбу, ячны солад, бабы, настоены такім чынам сок набываў якасці лёгкага алкагольнага напою. Паўсюль у Беларусі вядомы бурачны квас, для прыгатавання якога гародніну ачышчалі, прамывалі, змяшчалі ў посуд і залівалі вадой. Зверху прыціскалі дошчачкай. Яго пілі, а таксама выкарыстоўвалі як аснову для варкі страў (буракоў, халадніку, юшкі і інш.). З ягад гатавалі ягадныя квасы (калінавік, бруснічнік), якія ўжывалі пераважна на Палессі. Пілі ягадны квас звычайна зімой. Грушавы квас рабілі з самых спелых пладоў. Іх прамывалі і цэлымі складвалі ў дзяжу або бочку, залівалі вадой. Яблычны квас часцей за ўсё выраблялі з антонаўкі. З лясных ягад, яблыкаў, груш, рабіны атрымлівалі таксама сокі. Пчаляры выраблялі мядовы квас – мядуху, вядомую пад назвамі «медавуха», «медуніца». Для надання ёй пэўнага паху і смаку дабаўлялі розныя карэнні, кветкі і зёлкі. Пісьмовыя крыніцы ХVI–ХVII стст. згадваюць наступныя гатункі пітнога мёду: сыры, шыпучы, старасвецкі, вішняк і інш. Першапачаткова для сваіх патрэб мёд варылі хатнім спосабам у гліняным посудзе, на продаж – у броварах. Адным з лепшых гатункаў пітнога мёду быў ліпец.

Да паўсядзённых напояў можна аднесці кампоты, узвары і кісялі. Кампоты варылі са свежай і сушанай садавіны і дзікарослых ягад, кісялі – з журавін, чарніц. Кісель рабілі таксама і з аўсянай мукі. Калі ён атрымліваўся вельмі густы, то яго наразалі і елі, запіваючы малаком або падсалоджанай вадой. Беражлівыя гаспадыні выжымкі, што засталіся пасля першага працэджвання, залівалі вадой і працэджвалі яшчэ раз. З атрыманай вадкасці варылі напой, які называўся жур. Ахалоджаны, крыху кіславаты, ён добра спаталяў смагу. З жытняй мукі гатавалі саладуху. Муку заварвалі кіпенем і ставілі ў цёплую печ, для колеру дабаўлялі скарынку хлеба. Гатовую саладуху вылівалі ў дзяжу і ахалоджвалі. Як і жур, саладуха была цудоўным напоем у летнюю пару. У ХIХ ст. для сялян чай і кава былі вялікай рэдкасцю. Замест чаю гатавалі адвары з ліпавага цвету, малінніку, мяты, зверабою, бруснічніку, чабору і інш. Яны мелі вялікую папулярнасць у народнай медыцыне пры лячэнні прастудных захворванняў. Пілі з мёдам, варэннем ці цукрам. Чай і кава былі даволі распаўсюджанымі сярод заможных слаёў насельніцтва. Смачным і карысным напоем лічылася жытняя кава. Цудоўнымі смакавымі якасцямі вызначалася таксама кава з жалудоў.

З алкагольных напояў перавага аддавалася самаробным прадуктам. Да ліку самых моцных адносіцца запраўленая натуральнымі раслінамі гарэлка. Працэс яе вырабу ў хатніх умовах атрымаў назву «самагонаварэнне». Найбольш распаўсюджанай у ХIХ – пачатку ХХ ст. была жытняя гарэлка, якую пераганялі на спірт. З цукровых буракоў выраблялі «бурачанку». У другой палове ХIХ ст. пачалі гатаваць бульбяную гарэлку. Пасля прыгатавання яе запраўлялі і зафарбоўвалі. У залежнасці ад таго, якія кампаненты для гэтага выкарыстоўвалі, вядомы наступныя віды: ружовая, фіялетава-блакітная, зялёная і інш. Калі гарэлку настойвалі на зерні, насенні, лісці, карэннях, ягадах, пладах, што валодалі характэрным водарам, то атрымлівалі настойкі. З гарэлкі або спірту рабілі таксама наліўкі (вішнёвую, малінавую, з парэчак) і лікёры (гваздзіковы, сунічны, малінавы). Іх характэрнай прыкметай з’яўляецца высокая ступень утрымання экстрактных рэчываў. Настойкі, наліўкі і лікёры на аснове гарэлкі з дабаўленнем траў, ягад, мёду, спецый, цукру часцей за ўсё падаваліся на стол у дамах беларускай шляхты. Было і хатняе віно – з агрэсту, парэчак, яблыкаў, вішань, а таксама сідр. Адным з самых распаўсюджаных напояў сярод шляхты, а таксама гараджан з’яўлялася піва. Яно адрознівалася па сваёй якасці, спосабу гатавання і смаку. У сувязі з гэтым падзялялася на розныя гатункі: карчажнае (самаробнае), аўсянае, кляштарнае, шляхецкае і інш. Напой варылі пераважна з ячменю, а ў заходніх раёнах (на Гродзеншчыне), дзе было развіта вырошчванне цукровых буракоў, піва гатавалі з гэтай культуры. Пасля гатоўнасці астуджвалі, дабаўлялі дрожджы, разлівалі напой у посуд (бутэлькі, слоікі, біклагі) і вытрымлівалі некалькі дзён на сонцы.

Асаблівасці абрадавага і святочнага харчавання беларусаў

З даўніх часоў беларусы імкнуліся выконваць правілы каляндарнай і сямейна-бытавой абраднасці. Духоўны сэнс свята ці іншай адметнай падзеі вызначае ўжыванне пэўнай абрадавай ежы, спосабы яе прыгатавання, падачы на стол, парадак рассаджвання і паводзіны ўдзельнікаў застолля. Многія абрадавыя стравы беларускіх каляндарных свят маюць вялікую магічную сілу – прадуцыраванне добрага жыцця, дастатку, багатага ўраджаю і інш. Абрадавае харчаванне можа выступаць у ролі ахвярнай ежы, сімвалічнай сувязі з прыродай, памерлымі. Багатыя традыцыі, звязаныя з абрадавымі стравамі, на працягу многіх стагоддзяў перадаваліся з пакалення ў пакаленне. З цягам часу функцыі некаторых абрадавых страў уніфікаваліся, змяніліся ў адносінах да розных сітуацый. Традыцыйныя абрадавыя стравы беларусаў – каша (куцця), хлеб, каравай, бліны, яйкі, мяса і інш. Частку такой ежы, як і ваду і некаторыя напіткі, асвячаюць у храме. У розных абрадах захоўваецца звычай хлебам-соллю сустракаць дарагіх гасцей, што сімвалізуе павагу да людзей, шчырыя адносіны. Каша з цэлага зерня (ячменнага, прасянога і інш.) – неад’емная частка радзіннага, вясельнага, памінальнага, каляднага, жніўнага абрадаў.

Шырокае распаўсюджанне ў якасці абрадавай ежы на Беларусі мелі і тонкія бліны (блінкі, наліснікі), якія пяклі на вадзе, радзей – на малацэ. На Масленіцу акрамя бліноў абавязковымі былі сыр і масла, на Вялікдзень падавалі яйкі, сыр, масла, сала, мяса (па магчымасці – кумпяк, парася), на Купалле варылі кулагу. Для памінальнага стала (на Дзяды, Радаўніцу) гатавалі боршч з мясам або капусту, кашу, клёцкі, каўбасу, бліны. Нягледзячы на тое, што каляндарных свят вельмі шмат, не для кожнага з іх прадугледжвалася абрадавая ежа. Напрыклад, на многія прастольныя святы гатавалі звычайныя святочныя стравы. Да іх адносяцца варэнікі з грэцкай ці пшанічнай мукі з ягаднай, грыбной ці тварожнай начынкай, а таксама выпечаныя з прэснага цеста праснакі, каржы, падпалкі, пернікі, пячэнне, крэндзелі, абаранкі, хрусты і іншыя прысмакі. Каржы і пернікі ўпрыгожвалі расліннымі і зааморфнымі ўзорамі (часцей за ўсё выціскаліся з дапамогай розных дошчачак). Пяклі аладкі (ладкі, гладкі) з пшанічнай мукі, макалі іх у смятану, алей (звычайна ў пост) ці цёрты мак. Штотыднёвым святам у беларусаў з’яўлялася нядзеля. У гэты дзень стараліся гатаваць больш разнастайную і смачную ежу. Найбольш шчодрым стол быў на Новы год, Масленіцу, Вялікдзень, Радаўніцу, Сёмуху, Спас, Дажынкі, Дзяды, а таксама на сямейныя святы і з нагоды прыёму шаноўных гасцей. Цікава, што некаторыя стравы, якія раней гатавалі на святы, сталі паўсядзённымі (тушанае і смажанае мяса, каўбасы, яешня), а некаторыя паўсядзённыя (дранікі, калдуны, бабка, мачанка) перайшлі ў лік святочных і з’яўляюцца этнічным сімвалам беларускай кулінарыі.

Крыніцы ілюстрацый:

Как уберечь себя от мошенников?

Мошенничество является одним из распространенных видов преступлений. Наиболее уязвимыми и наиболее предпочтительными для мошенников являются люди пожилого возраста и дети. Пользуясь доверчивостью, преступники, представляясь работниками различных социальных учреждений, благотворительных фондов или жилищно-коммунальных служб, вводят людей в заблуждение и завладевают материальными средствами.

Если социальные работники, контролеры службы газа, слесари, электрики или представители жилищно-эксплуатационной конторы пришли к вам без вызова, это повод насторожиться.

Если вы не знаете человека в лицо, проверьте его документы или спросите, в какой организации он работает. До того как открыть дверь незнакомцу, позвоните в названную им организацию и уточните, направляли ли оттуда к вам специалиста. Не стесняйтесь — это совершенно нормально.

Социальный работник не может прийти к пожилому человеку без предварительной подачи им заявления в учреждения надомного обслуживания. После этого пенсионеру сообщают, кто и когда будет его посещать. Поэтому открывать дверь каждому, кто назвался социальным работником, не нужно. Любые выплаты ветеранам осуществляются только социальным работником, с которым вы, скорее всего, знакомы.

Незнакомые люди официального вида с папкой или бумагами в руках представляются работниками органов власти или музейными работниками и под расписку, якобы для выставки или под другим предлогом, просят отдать им ваши ордена, боевые медали, китель или наградное оружие. Не верьте и ни в коем случае не отдавайте ордена, медали и другие ценные вещи.

Незнакомые люди представляются контролерами службы газа, слесарями, электриками домоуправления или представителями сферы обслуживания под предлогом проведения бесплатной акции. Проверка газа соответствующими службами проводится только после официального оповещения жителей дома.

Не впускайте в квартиру посторонних, сотрудников ремонтных служб, если вы их не вызывали. Если вам нужно впустить постороннего в квартиру, сразу заприте за ним дверь, чтобы никто не зашел следом. Постарайтесь, чтобы человек, которого впервые пустили в квартиру, не прошел дальше коридора, и не выпускайте его из вида. Во всех случаях, когда к вам пришли незнакомые люди, сообщайте об этом своим родным и близким.

Одним из наиболее распространенных способов совершения мошеннических действий является, так называемое, телефонное мошенничество, которым нередко занимаются лица, отбывающие наказание в местах лишения свободы. Вам звонят с сообщением, что ваш родственник или знакомый попал в аварию, в полицию, в больницу. Для решения вопроса необходима определенная сумма денег, которую следует привезти в оговоренное место или передать какому-либо человеку. Затем очень быстро за деньгами приходит незнакомый человек, которому находящиеся в стрессовом состоянии люди передают крупные суммы денег. Набирая телефонные номера наугад, мошенник произносит заготовленную фразу, а далее действует по обстоятельствам.

Первое и самое главное правило — прервать разговор и перезвонить тому, о ком идет речь. Если телефон отключен, постарайтесь связаться с его коллегами, друзьями и родственниками для уточнения информации. Если вы разговариваете якобы с представителем правоохранительных органов, спросите, из какого он отделения полиции, его должность и фамилию, телефон, по которому можно перезвонить. Также вы можете задать вопрос звонящему личного характера (например, попросите уточнить фамилию, имя, отчество или дату рождения родственника или знакомого, от лица которого вам звонят), так как данная информация обычно не известна мошенникам. После звонка следует набрать «102», узнать номер дежурной части данного отделения и поинтересоваться, действительно ли родственник или знакомый доставлен туда.

Распространено и СМС-мошенничество. Типичные для таких случаев сообщения: «Мама, закончились деньги, срочно положи на этот номер» или «Вы стали участником лотереи / Вы выиграли приз, необходимо оплатить за него налог блиц-переводом или через терминал оплаты услуг». Вам сообщают о крупном денежном или вещевом выигрыше по СМС и предлагают отправить сообщение или позвонить по указанному номеру для получения приза. Это, как правило, мошенничество.

Еще один вид мошенничества — это гадания, снятие порчи. Преступники, в основном цыгане, действуют группой. Один из мошенников входит в доверие к потерпевшему, говорит, что на нем «порча» или какая-нибудь болезнь. Необходимо срочно принять меры к ее снятию и лечению. Для этого нужны деньги. Преступники включают методы убеждения. Если человек мнительный, доверчивый, то он, естественно, ошеломлен такой вестью и соглашается отдать злоумышленникам деньги.

Мошенничество с пластиковыми картами набирает обороты с каждым днем. Вам приходит сообщение о том, что банковская карта заблокирована и предлагается бесплатно позвонить на определенный номер для получения подробной информации. Но не торопитесь звонить по указанному телефону. Чтобы похитить ваши денежные средства, злоумышленникам нужен номер вашей карты и ПИН-код, для этого они могут сказать о том, что на сервере, отвечающем за обслуживание карты, произошел сбой, а затем просят сообщить номер карты и ПИН-код для ее перерегистрации. Как только вы их сообщите, деньги будут сняты с вашего счета. Не сообщайте реквизиты вашей карты. Ни одна организация, включая банк, не вправе требовать ваш ПИН-код. Для того чтобы проверить поступившую информацию о блокировании карты, необходимо позвонить в клиентскую службу поддержки банка.

Кражи телефонов в общественном транспорте также актуальны. В час-пик в общественном транспорте приходится ездить в условиях давки, это очень удобно для воров, поэтому лучше переложите мобильный телефон во внутренний карман. Не приобретайте телефон в нелицензированных торговых точках. Возможно, он окажется краденым. Не привлекайте излишнего внимания к телефону, переведите его в режим вибро-вызова. Не оставляйте его без присмотра, не носите телефон поверх одежды.

Обратите внимание еще на ряд рекомендаций.

Познакомьтесь и дружите с соседями. Если вы знаете соседей в лицо, незнакомый человек на площадке – повод насторожиться.

Если вы впустили кого-то в квартиру, постарайтесь, чтобы он не прошел дальше коридора. Чем меньше посторонние находятся у вас дома, тем меньше вы рискуете.

Если на улице с вами пытается заговорить незнакомец, обращаясь к вам с просьбой, вопросом или предложением, будьте бдительны.Не входите в позднее время в подъезд, лифт вместе с незнакомыми людьми(мужчинами).

Если вам придется идти поздним вечером, заранее планируйте маршрут, чтобы избежать слабо освещенных улиц, дворов, пустырей.

Прежде чем принять любое решение, связанное со значительными расходами, обязательно посоветуйтесь с близкими.

Анжела ДОНЕНКО, заведующий отделением социальной адаптации и реабилитации ГУ «СТЦСОН».

Беларусь | История, флаг, карта, население, столица, язык и факты

флаг Беларуси

Аудиофайл: Государственный гимн Беларуси

Смотреть все СМИ

Глава государства и правительства:: Президент: Александр Лукашенко, помощник премьер-министра: Роман Головченко

Капитал:: Минск

Население:: (оценка 2023 г. ) 9 116 000

Форма правления:: республика с двумя законодательными палатами (Совет Республики [64 ¹]; Палата представителей [110])

Официальные языки:: белорусский; русский

Посмотреть все факты и статистику →

Земля

Беларусь – страна, не имеющая выхода к морю, граничит с Литвой и Латвией на северо-западе, с Россией на севере и востоке, с Украиной на юге и с Польшей на западе. По площади она примерно в три раза меньше своего южного соседа, Украины.

Рельеф

Рельеф Беларуси во многом сформировался в результате оледенения в эпоху плейстоцена (т.е. примерно от 2 600 000 до 11 700 лет назад). Большая часть страны состоит из плоских низменностей, разделенных невысокими холмами и возвышенностями. Самая высокая точка, Дзержинская гора, находится на высоте всего 1135 футов (346 метров) над уровнем моря, а более половины территории Беларуси находится ниже 660 футов (200 метров). Более высокие области образованы грядами ледниково-моренного материала, датируемого валдайским оледенением, последним наступлением плейстоценового льда в Восточной Европе. Самый крупный из хребтов, Белорусский, тянется на северо-восток от границы с Польшей на юго-западе к северу от Минска, где расширяется в Минскую возвышенность, затем поворачивает на восток и соединяется со Смоленско-Московской возвышенностью. Между Минском и Вильнюсом, в соседней Литве, проходит поперек главного Белорусского хребта Ошмянская возвышенность, состоящая из конечных морен того же ледникового периода.

Поверхности его гребней плоские или пологоволнистые, покрытые легкими песчано-подзолистыми почвами; они в значительной степени очищены от своего первоначального лесного покрова.

Викторина «Британника»

Страны и их особенности

, разделенные моренными грядами, лежат широкие низменности, большей частью слабо дренированные и заболоченные, с множеством мелких озер. К северу от основной линии моренных холмов расположены две широкие равнины: на севере республики находится Полоцкая низменность, а на северо-западном углу, у Гродно, — Неманская (белорусская: Неманская) низменность. К югу от Белорусского хребта широкая и очень плоская Средне-Березинская равнина полого наклоняется к югу и незаметно сливается с еще более обширными Припятскими болотами (по-бел. Полесье). Заболоченная территория в бассейне реки Припять (бел. Припять), главного притока Днепра (бел. Дняпро). Припятские болота простираются на юг вглубь Украины и занимают структурную впадину.

Желоб заполнен заморскими песками и гравием, отложенными талыми водами последнего плейстоценового оледенения. Минимальная изменчивость рельефа делает Припятские болота одними из крупнейших водно-болотных угодий Европы.

Дренаж

В Беларуси насчитывается более 20 000 рек общей протяженностью около 56 300 миль (90 600 км) и более 10 000 озер. Большая часть республики находится в бассейне Днепра, который течет через территорию Беларуси с севера на юг на пути к Черному морю, и бассейнов его крупных притоков Березины и Припяти на правом берегу и Сожа на правом берегу. левый. На севере Полоцкая низменность впадает в Балтийское море рекой Западная Двина (Двина), в которую на западе впадает также Неман (Нёман). Крайний юго-западный угол Беларуси дренируется рекой Мухавец, притоком реки Буг, которая является частью границы с Польшей и впадает в Балтийское море. Мухавец и Припять связаны судоходным каналом, соединяющим Балтийское и Черное моря. Реки обычно замерзают с декабря до конца марта, после чего наступает около двух месяцев максимального стока.

Крупнейшие озера — Нарочь, Освейское, Дрисвяты.

Оформите подписку Britannica Premium и получите доступ к эксклюзивному контенту. Подписаться сейчас

Почвы

Около трех пятых территории Беларуси занимают подзолистые почвы. На возвышенностях это преимущественно суглинки, развитые на лёссовых подпочвах, которые могут быть продуктивными при применении удобрений. На равнинах и низменностях преобладают малоплодородные песчаные подзолы с вкраплениями заболоченных глин, которые имеют высокое содержание гумуса и могут быть очень плодородными при осушении.

Климат

В Беларуси прохладный континентальный климат, смягченный морским влиянием Атлантического океана. Средние температуры января колеблются от середины 20 F (около -4 ° C) на юго-западе до верхних подростков F (около -8 ° C) на северо-востоке, но часты дни оттепели; соответственно безморозный период сокращается с более чем 170 дней на юго-западе до 130 дней на северо-востоке. Максимальные температуры в июле обычно находятся в середине 60 F (около 18 ° C). Количество осадков умеренное, хотя и выше, чем на большей части обширной Русской равнины в Восточной Европе, и колеблется от примерно 21 дюйма (530 мм) на низменностях до примерно 28 дюймов (700 мм) на более высоких моренных гребнях. Максимум осадков выпадает с июня по август.

Растительный и животный мир

Естественная растительность страны представлена смешанными лиственными и хвойными лесами. На севере преобладают хвойные породы, особенно сосна и ель; к югу увеличивается доля лиственных деревьев, таких как дуб и граб. Береза распространена повсеместно, особенно в качестве первого прироста на гарях или нарушенных участках. На протяжении веков расчистка лесных угодий для сельскохозяйственных нужд уничтожила большую часть первобытного леса, особенно лиственных деревьев, предпочитающих более богатые почвы. В частности, к концу 16 века лес на возвышенностях был в значительной степени вырублен.

Беловежская (по-белорусски: Беловежская) пуща на западной границе с Польшей (в которую она простирается) является одним из крупнейших сохранившихся участков первозданного смешанного леса в Европе, площадью более 460 квадратных миль (1200 квадратных километров). Белорусская часть леса была внесена в список Всемирного наследия ЮНЕСКО в 1992 году. Сохранявшаяся на протяжении веков как частная охотничья усадьба сначала польских королей, а затем и русских царей, она была превращена в заповедник (а позже и в национальный парк) на обоих стороны границы. Здесь сохранилась богатая лесная растительность, которая когда-то покрывала большую часть Европы, в которой преобладают деревья, достигшие исключительной высоты. Лес является основным домом для зубров, или зубров, которые вымерли в дикой природе после Первой мировой войны, но были повторно интродуцированы в результате разведения в неволе. Здесь и в других лесах Беларуси водятся также лось, олень, кабан, мелкая дичь, зайцы, белки, лисы, барсуки, куницы, а по рекам и бобры. Птицы включают тетеревов, куропаток, вальдшнепов, бекасов и уток, и многие реки хорошо зарыблены.

Экологические проблемы

Авария на Чернобыльской АЭС в Украине в апреле 1986 г. привела к ряду немедленных и долгосрочных последствий для окружающей среды Беларуси, где произошло наибольшее количество радиоактивных осадков. В начале 21 века около одной пятой территории Беларуси все еще было радиоактивно загрязнено. В дополнение к ущербу, нанесенному земле, медицинские и психологические издержки аварии включали увеличение врожденных дефектов и рака (особенно щитовидной железы), а также снижение рождаемости, по крайней мере, частично в ответ на опасения по поводу этих дефектов.

Активисты-экологи также выразили обеспокоенность плохим качеством воздуха и загрязнением воздуха в Минске и других крупных городах.

Минск | Беларусь, карта, история и население

Минск , город, столица Беларуси, административный центр Минск область (район). Город расположен вдоль реки Свислочь.

Первое упоминание в 1067 году, он стал резиденцией княжества в 1101 году. Минск перешел к Литве в 14 веке, а затем к Польше и был возвращен России во время Второго раздела Польши в 179 году.3. Город пережил множество бедствий, в том числе частые пожары, разграбление крымскими татарами в 1505 г.

, оккупацию и разрушения французскими войсками в 1812 г., немецкую оккупацию в 1918 г., польскую оккупацию в 1919–20 гг., почти полное разрушение в Мировой Второй мировой войны, особенно во время советского наступления в 1944 году. Тем не менее значение Минска неуклонно возрастало, сначала как провинциальный центр после 1793 года, а затем как промышленный центр после строительства Московско-Варшавской и Лиепайско-Роменской железных дорог через Минск в 1870-х годах. . В 1919 он стал столицей Белорусской республики.

Викторина «Британника»

Города мира

Во время немецкой оккупации (1941–44) во время Второй мировой войны большая еврейская община города подвергалась систематической резне. Сам Минск в ходе войны был почти полностью разрушен, а впоследствии заново застроен многочисленными парками, широкими бульварами и множеством кварталов многоэтажных жилых домов. Население Минска росло быстрее, чем любой сопоставимый советский город в период 19 века.

59–89, его население за это время увеличилось более чем втрое с 500 000 до почти 1 600 000 человек.

Минск оставался столицей после обретения Беларусью независимости в 1991 году. В том же году город стал административным центром Содружества Независимых Государств. Хотя политический протест не был редкостью в Минске, город оставался свободным от насилия, которое иногда преследовало соседей Беларуси. Ситуация изменилась в 2011 году, когда в вечерний час пик на одной из самых загруженных станций минского метро взорвалась бомба. Погибли более десятка человек, около 200 получили ранения. Прес. Александр Лукашенко поспешил связать нападение с силами оппозиции.

Современный город, раскинувшийся на пологом холмистом рельефе, почти полностью построен заново; большинство основных зданий в центре выполнены в тяжеловесном архитектурном стиле раннего советского периода. Мариинский собор и церковь Бернадинского монастыря сохранились как реликвии прошлого.

Минск — крупный промышленный центр Беларуси. Основу экономики составляет машиностроение, особенно производство грузовых автомобилей и тракторов. Другие продукты включают электродвигатели, подшипники, станки, радио- и телевизионное оборудование, холодильники, часы, текстиль и продукты питания. Город также является крупным образовательным, культурным и полиграфическим центром, в котором находится Национальная академия наук Беларуси, университет, основанный в 1921 и многие другие высшие учебные заведения. В 2006 году Национальная библиотека Беларуси расширилась до красивого здания ромбовидной формы, которое быстро стало одной из самых выдающихся достопримечательностей города. В Минске есть музыкальная консерватория, дворец зимних видов спорта, ряд театров, в том числе Белорусский государственный театр оперы и балета. Поп. (оценка 2021 г.) 2 009 786.

Оформите подписку Britannica Premium и получите доступ к эксклюзивному контенту. Подпишитесь сейчас

Эта статья была недавно отредактирована и обновлена Майклом Рэем.

БЕЛАРУСКАЯ НАЦЫЯНАЛЬНАЯ КУХНЯ — Беларусь у асобах i падзеях

Как уберечь себя от мошенников?

Беларусь | История, флаг, карта, население, столица, язык и факты